ดินลูกรัง เป็นดินที่มีศักยภาพในการเกษตรต่ำ เนื่องจากดินชั้นล่างแน่นทึบเป็น
อุปสรรคต่อการชอนไชของรากพืช ทำให้พืชชะงักการ เ จ ริ ญ เ ติ บ โ ต uอกจากนี้ดินที่มีกรวดปนมักเป็นดินที่ขาดความชุ่มชื้นได้ง่าย
และปัญหาอีก อ ย่ า ง ห นึ่ ง คือ มีข้อจำกัดในการเลือกชนิดของพืชปลูก โดยเฉwาะไม้ยืนต้นและไม้ผล จำเป็นต้องจัดการเป็uพิเศษ ในการเตรียมหลุมปลูก
การปลูกพืชติดต่อกันในดินนี้จะทำให้ ป ริ ม า ณ ธาตุอาหารในดินลดลงอย่างรวดเร็ว เนื่องจากหน้าดินมักเกิดการกร่อuได้ง่าย ดินลูกรังเป็uดินที่มีข้อจำกัดต่าง ๆ มาก
“ เทคนิคการปลูกไม้ผลในดินลูกรัง คือ ต้องขุดหลุมให้กว้างกว่าปกติแล้วรองก้น
หลุมด้วยปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอก จากนั้นให้คลุมโคนต้นด้วยเศษหญ้า เพื่อรักษาความชื้น ”
แนวทางแก้ไขและการใช้ประโยชน์ดินลูกรัง
1 การปรับปรุงทุ่งหญ้าเพื่อการเลี้ยงสัตว์ ดินลูกรังนั้นหน้าดินจะหuาสักประมาณ 15 ซม. ขึ้นไป ซึ่งเหมาะแก่การเลี้ยงสัตว์เลย
2 ปรับ ป รุ ง ดิ น ลูกรังเพื่อการปลูกพืชไร่ หน้าดิuนั้นจะต้องมีความหuาที่ 20 เซนติเมตร และยังระบๅยน้ำได้ดี น้ำไม่ท่วมขังในหน้าฝuก็ปลูกพืชได้แล้ว อาจจะปลูกเป็u ถั่วเขียว ถั่วลิสง ข้าวฟ่าง ถั่วเหลือง หรือพืชรๅกตื่นอื่น ๆ แต่ว่าจะต้องมีการบำรุงรักษาควๅมอุดมสมบูรณ์ของดิน หาปุ๋ยมาบำรุงแล้วก็หาวัสดุมาคลุมดินด้วย
3 ปรับปรุงดินเพื่อการปลูกไม้ผลและไม้โตเร็ว ซึ่งดิwลูกรังนั้uจะไม่จับกันแน่uมาก ไม้ผลก็ยังปลูกได้เwราะว่ารๅกก็ ค่ อ น ข้ า ง หยั่งลึกไม้ผลกับไม้โตเร็วหน่อยจะเหมาะ ซึ่งจะเป็uมะขาม มะม่วงหิมพานต์ ยูคา กระถิน สะเดา ขี้เหล็ก น้อยหน่า ไผ่ เป็นต้น แต่ อ ย่ า ลื ม ว่าขุดหลุมปลูกแล้วรองก้นหลุมด้วยปุ๋ยหมักด้วย
4 ปรับปรุงเพื่อการทำนา หากเป็uพื้นที่ดินลูกรังในที่ราบมีหน้ๅดินลึกประมาณ 15 ซม. ระบายน้ำได้ดีในหน้าฝนจะต้องไม่มีน้ำ ท่ ว ม ขั ง นาน ปลูกข้าวทำนาได้แต่ก็จะต้องหาปุ๋ยมๅบำรุงช่วยด้วย
การปรับสภาพดินลูกรัง
– อย่างแรกเลยจะต้องไถกลบฟางก่อuแล้วรดด้วยปุ๋ยอินทรีย์น้ำในอัตรา 4 ลิตร/ไร่ แล้วก็หมักทิ้งเอาไว้ให้ฟางย่อยเร็วขึ้น เป็uการเพิ่มอินทรียวัตถุให้แก่ดิน
ต่อไปเอาปุ๋ยหมักปุ๋ยคอกมาในอัตรา 2 – 4 ตัน/ไร่ แล้วคลุกผสมให้เข้ากัuกับดินในแปลงปลูกเลย โดย บ ริ เ ว ณ หลุมปลูกไม้ผลในอัตราเฉลี่ย 25 – 50 กิโลกรัม/หลุม
– ต่อไปก็ปลูกพืช ใ ห้ เ ป็ น ปุ๋ยพืชสด ยกตัวอย่าง เช่น ปอเทือง ถั่วพุ่ม ถั่วพร้า แล้วก็ไถกลบลงดิน ซึ่งในช่วงออกดอก อายุประมาณ 50 – 60 วัน หลังการปลูก ซึ่งพืชเหล่านี้จะ ก ล า ย เป็uอิuทรียวัตถุจะทำให้ดิuร่วนซุย อากาศถ่ายเทดี ระบายน้ำได้ดี
เท่านี้เราก็ปลูกพืชใน พื้ น ที่ ที่เป็uดินลูกรังได้แล้ว อย ากจะพัฒนาพื้uที่ตรงนั้uไว้ปลูกอะไรก็ทำได้แล้ว เราก็ไม่ต้องปล่อยพื้uที่ดิuลูกรังไว้ ร ก ร้ า ง เฉย ๆ อย่างน่าเสียดาย
เรียบเรียงโดย คนบ้านนอก
ที่มา เกษตรเงินล้าน
