ก า ร ทำหลุมพอเพียง เป็นแนวคิดใน ก า ร ปลูกต้นไม้หลายชนิดรวมกันหนึ่งหลุม ให้ต้นไม้แต่ละชนิดช่วยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกัน พึ่งพาอาศัยข้อดีของกันและกัน เช่น ต้นไม้ใหญ่ เป็นร่มเงาให้ต้นไม้เล็ก พืชเลื้อยคลุมหน้าดินลด ก า ร ระเหยของน้ำในหน้าดิน ช่วยให้พืชในหลุมทนแล้งได้ดี หรือ พืชสมุนไพรที่มีฤทธิ์แสบร้อน ช่วยขับไล่ศัตรูพืชที่จะบุกรุกเข้ามาในแปลงผัก ขนาดของหลุมที่ได้รับความนิยมใน ก า ร ทำคือ ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 1 เมตร เริ่มจากเตรียมพื้นที่ตามขนาดที่กำหนด แล้วก็ปลูกหญ้าแฝกเป็นรูปวงกลมหรือเป็นล็อกสี่เหลี่ยม จากนั้นปลูกไม้ในหลุมนี้ ลงได้ถึง 4 – 5 ป ร ะ เภทในหลุมเดียว เพื่อลดภาระ ก า ร รดน้ำ ปลูกซ้ำ และเกื้อต่อ ก า ร กำจัดศัตรูพืชเนื่องจากให้ทุกอย่างเกื้อกูลอันเอง จะทำวงกลมหรือสี่เหลี่ยมก็ได้ ระยะห่างระหว่างหลุม 4 x4 เมตร ถ้ามีพื้นที่ 1 ไร่ จะได้ 100 หลุม หรือถ้าไม่มีที่เป็นผืนก็สร้างหลุมไว้ตามหัวไร่ปลายนา มุมบ้าน หลังครัว ขอบบ่อน้ำ ริมทางเดิน ได้หมด ตัวอย่างหลุมพอเพียงซึ่งมีชื่อว่า “หลุมส้มตำ” หลุมส้มตำ ป ร ะ กอบด้วย ต้นกล้วย มะละกอ มะเขือ มะนาว พริก ที่ตั้งชื่อว่าหลุมส้มตำเนื่องจากพืชที่ปลูกนี้เป็นส่วน ป ร ะ กอบของส้มตำอาหารยอดนิยมของคนไทยนั่นเอง
ป ร ะ โยชน์ และ ข้อดี ของหลุมพอเพียง
– ลดภาระ ก า ร ให้ปุ๋ยและน้ำ ช่วยให้ ป ร ะ หยัดทั้งค่าใช้จ่าย และ เวลา ใน ก า ร ดูแล
– สามารถใช้พื้นที่ ก า ร เกษตรที่คุ้มค่า และเกิด ป ร ะ โยชน์สูงสุด
– มีผลผลิตทางด้าน ก า ร เกษตรตลอดทั้งปี เนื่องจาก มีตั้งแต่ไม้รายวัน ไม้บำนาญ ยัน ไม้มรดก ทำให้สามารถเก็บเกี่ยวผลผลติได้เรื่อยๆ
– สามารถสร้างรายได้ให้กับตนเอง และ ครอบครัว ได้แบบยั่งยืนในระยะยาว
สำหรับไม้ที่แนะนำให้ปลูกรวมลงในหลุมพอเพียง ได้แก่
1 ไม้พี่เลี้ยง เป็นไม้ที่ให้ร่มเงาและเก็บความชื้นได้ดีในหน้าแล้ง
2 ไม้ฉลาด เป็นไม้ข้ามปีหรือเรียกง่ายๆคือ เป็นพืชที่เอาตัวรอดได้ดี เก็บผลผลิตได้นาน เช่น ชะอม ผักหวาน ผักเม็ก เป็นต้น ซึ่งผักพวกนี้จะสามารถเก็บกินได้ตั้งแต่ 1 เดือนขึ้นไป
3 ไม้รายวัน เป็นพืชล้มลุก ปลูกแล้วมีอายุสั้น เก็บเกี่ยวผลผลิตได้ไม่เท่าไหร่ก็หมดอายุแล้ว เช่น กะเพรา โหระพา แตงไทย แตงกวา คะน้า เป็นต้น เก็บกินได้ตั้งแต่อายุ 15 วัน
4 ไม้บำนาญ เป็นพืชไม้ยืนต้น ใช้เวลาปลูก 2 – 4 ปี เมื่อให้ผลผลิตแล้วก็สามารถเก็บกิน เก็บขายได้เรื่อย ๆ เช่น ขนุน มะม่วง กระท้อน เงาะ ทุเรียน มังคุด ยางพารา เป็นต้น โดยในหลุมหนึ่งควรเลือกปลูกแค่ ป ร ะ เภทเดียว
5 ไม้มรดก เป็นกลุ่มไม้ใช้สอยที่อายุยืน ใช้เวลาปลูกนาน เก็บไว้เป็นมรดกให้ลูกหลาน ตัดขาย ก็ได้เงินก้อนใหญ่หรือจะเอาไว้ซ่อมแซมบ้านก็ได้ เช่น ป ร ะ ดู่ สักทอง ยางนา สะเดา พะยูง ชิงชัน
ขอบคุณที่มา fourfarm เรียบเรียงโดย poobpub
